Το Ρέθυμνο, μια περιοχή όπου το άγριο ορεινό τοπίο εναλλάσσεται με εύφορες πεδινές εκτάσεις και οι επιβλητικές βραχώδεις ακτές με απέραντες αμμουδερές παραλίες, σε κάθε σημείο αποκαλύπτει ένα τοπίο ξεχωριστής ομορφιάς.  Εκτός από τα φαράγγια και τα σπήλαια που παρουσιάζονται χωριστά, επιλέξαμε και κάποιες περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους που θα ήταν παράλειψη για τον επισκέπτη να μην τις απολαύσει.

Λίμνη του Πρέβελη

preveli-lake

Στις εκβολές του Μέγα Ποταμού, εκεί που καταλήγει το περίφημο Κουρταλιώτικο φαράγγι σχηματίζεται η περίφημη λίμνη του Πρέβελη ή παραλία του Φοίνικα. Για να φθάσει κανείς εκεί αρκεί να ακολουθήσει το δρόμο προς τη Μονή Πρέβελη και λίγο πριν φθάσει στο μοναστήρι να στρίψει αριστερά σε χωματόδρομο , να τον ακολουθήσει μέχρι το τέρμα και να παρκάρει. Στη συνέχει θα πρέπει να περπατήσει μέχρι την αμμώδη παραλία που πραγματικά τον αποζημιώνει καθώς μοιάζει με τροπικό τοπίο γεμάτο φοίνικες. Ο χείμαρρος που εκβάλει στη θάλασσα και η άγρια βλάστηση αποτελούν ένα θαυμάσιο θέαμα που ο καθένας πρέπει να απολαύσει.

Το Οροπέδιο Νίδα

nida-plateau

Στην περιοχή του Ψηλορείτη, σε απόσταση 79 χιλ. από το Ρέθυμνο βρίσκεται το περίφημο οροπέδιο της Νίδας, όπου και το Ιδαίον Άντρον, το σπήλαιο που φιλοξένησε το νεογέννητο Δία.
Στη Νίδα, που το καλοκαίρι χρησιμοποιείται ως βοσκότοπος, μπορεί να θαυμάσει κανείς τα περίφημα μιτάτα, τις πέτρινες θολωτές κατασκευές όπου διαμένουν οι βοσκοί. Ακόμα στη Νίδα υπάρχει χιονοδρομικό κέντρο που λειτουργεί κατά τους χειμερινούς μήνες.

Αργυρούπολη

argyroupoli

Σε απόσταση 27 χιλ. από το Ρέθυμνο, ακολουθώντας την παλαιά εθνική οδό Ρεθύμνου – Χανίων, φθάνει κανείς στην Αργυρούπολη. Το χωριό είναι χτισμένο στη θέση της αρχαίας Λάππας και αξίζει να επισκεφθεί κανείς τις πλούσιες πηγές στη θέση Αγία Δύναμη όπου μέσα στο σπήλαιο υπάρχει και το ομώνυμο εκκλησάκι.

Φαράγγια

Κουρταλιώτικο φαράγγι

kourtaliotiko-gorge

Το Κουρταλιώτικο φαράγγι με τις επιβλητικές πλαγιές που φθάνουν τα 600 μέτρα, έχει είσοδο από το χωριό Κοξαρέ και καταλήγει στη λίμνη του Πρέβελη. Είναι ένα θαυμάσιο φαράγγι που αξίζει κανείς να επισκεφθεί.
Ακολουθώντας τα σκαλοπάτια που βρίσκονται πλευρικά του δρόμου Κοξαρέ – Ασώματος φθάνουμε στο βάθος του φαραγγιού, όπου βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Το φαράγγι διασχίζει ο Μεγάλος Ποταμός που στο σημείο αυτό ονομάζεται Κουρταλιώτης.

Φαράγγι Κοτσυφού

Το φαράγγι του Κοτσυφού ξεκινάει από το χωριό Κάννεβος και καταλήγει στον Πλακιά. Στο σημείο της αφετηρίας του είναι πολύ στενό με πλάτος περίπου 10μ. το οποίο σταδιακά αυξάνεται και φθάνει τα 600μ.. Το συνολικό του μήκος είναι 1.800 μ., και οι σχεδόν κατακόρυφες πλευρές του φθάνουν το ύψος των 600. Μέσα στο φαράγγι υπάρχει μικρός ναός, χτισμένος μέσα σε βραχώδη κοιλότητα.

Φαράγγι Πατσού

patsou-gorge

Το φαράγγι της Πατσού , εύκολο στη διάβασή του και αξιοποιημένο από τη δασική υπηρεσία σε συνδυασμό με την σπηλαιώδη εκκλησία του Αγ. Αντωνίου, αποτελεί εξαιρετικό προορισμό για μικρές εκδρομές και πικ-νικ.

Αρκαδιώτικο φαράγγι

arkadi-gorge

Το Αρκαδιώτικο φαράγγι ξεκινά από τη Μονή Αρκαδίου και μέσα από μια πανέμορφη διαδρομή καταλήγει στο χωριό Πίκρης όπου ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει σημαντικά βενετσιάνικα αρχιτεκτονικά στοιχεία.

Πρασσανό φαράγγι

prassano-gorge

Τέλος το Πρασσανό φαράγγι που ξεκινά νότια του χωριού Πρασσές προσφέρει μια τρίωρη διαδρομή μέσα από εντυπωσιακά τοιχώματα βράχων και μερικές σχετικά δύσβατες προσπελάσεις που κάνουν το πέρασμά του εξαιρετικά ενδιαφέρον.

Σπήλαια

Τα γνωστότερα σπήλαια του νομού είναι του Γερανίου και το σπήλαιο Σιμονέλλι στα δυτικά της πόλης, του Αγίου Αντωνίου στην Πατσό Αμαρίου, του Μελιδονίου, το Ιδαίον Άντρον, το σπήλαιο στο Μούγκρι Σισών, το σπήλαιο Σ(φ)εντόνη στα Ζωνιανά κ.α.

Ιδαίον Άντρον

ideon-andronAlt

Στο οροπέδιο Νίδα στον Ψηλορείτη, σε απόσταση 24 χιλ. από τα Ανώγεια και 78 χιλ. από το Ρέθυμνο βρίσκεται το Ιδαίον Άντρον. Το τεράστιο άνοιγμα της εισόδου του Ιδαίου Άντρου που βρίσκεται σε υψόμετρο 1538μ. είναι αυτό που αρχικά εντυπωσιάζει τον επισκέπτη. Πρόκειται για ένα σπήλαιο μεγάλων διαστάσεων το οποίο διαθέτει μεγάλη κεντρική αίθουσα και πλευρική στοά μήκους 22 μέτρων. Το σπήλαιο όπου κατά τη μυθολογική παράδοση ανατράφηκε ο Δίας, αποτέλεσε σπουδαίο λατρευτικό κέντρο τόσο στα μινωικά όσο και στα ρωμαϊκά χρόνια. Οι ανασκαφικές εργασίες που διενεργούνται στο εσωτερικό έχουν αποδώσει πλούσια και σημαντικά ευρήματα ανάμεσα στα οποία κεραμική, χρυσά κοσμήματα, μετάλλινα αντικείμενα και φυσικά οι γνωστές χάλκινες ασπίδες. Επειδή η έρευνα είναι σε εξέλιξη το σπήλαιο δεν είναι επισκέψιμο.

Σπήλαιο του Μελιδονίου

Η ανασκαφική έρευνα που διενεργείται στο σπήλαιο του Μελιδονίου έχει βεβαιώσει ότι το σπήλαιο δεν έπαψε να χρησιμοποιείται και να αποτελεί λατρευτικό κέντρο από τα πρώιμα νεολιθικά χρόνια έως και τα ρωμαϊκά. Σύμφωνα με επιγραφική μαρτυρία είναι συνδεδεμένο με τη λατρεία του Ερμή. Το σπήλαιο διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο και στα νεώτερα χρόνια, κυρίως δε στην τουρκοκρατία όταν 370 κάτοικοι του Μελιδονίου πολιορκημένοι από τους Τούρκους πέθαναν από ασφυξία μέσα στο σπήλαιο τον Ιανουάριο του 1834. Στο ηρώο που βρίσκεται στον πρώτο θάλαμο του σπηλαίου φυλάσσονται τα οστά τους. Το σπήλαιο είναι επισκέψιμο.

Σπήλαιο του Γερανίου

gerani-cave

Στο σπήλαιο του Γερανίου με τον θαυμάσιο σταλαγμιτικό διάκοσμο και τις 6 αίθουσες, η αρχαιολογική έρευνα εκτός από τρεις ανθρώπινους σκελετούς, έφερε στο φως και πλήθος οστέινων και λίθινων εργαλείων νεολιθικής εποχής. Βρέθηκε επίσης σπουδαίο παλαιοντολογικό υλικό που θα πρέπει να ανήκε σε πάνω από εκατό ενδημικά ελάφια που θα πρέπει να είχαν πεθάνει στο τέλος της εποχής του Πλειστόκαινου. Οι σκελετοί ανήκαν σε ανθρώπους που πιθανότατα παγιδεύτηκαν μέσα στο σπήλαιο ίσως λόγω κάποιου σεισμού.

Σπήλαιο Σφεντόνη

sfendoni-cave

Το σπήλαιο Σφεντόνη στα Ζωνιανά Μυλοποτάμου (47 χιλ. από το Ρέθυμνο στο δρόμο Ρέθυμνο -Πέραμα – Αξός) διαθέτει 14 θαλάμους με πολύ πλούσιο διάκοσμο από σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Το μήκος του είναι 550 μ. και η συνολική επιφάνεια του καλύπτει 3.330 τ.μ. Τα τελευταία χρόνια η αρχαιολογική έρευνα εντόπισε νεολιθική εγκατάσταση μέσα στο σπήλαιο. Το σπήλαιο είναι επισκέψιμο.

Σπήλαιο το Αγίου Αντωνίου

Στο σπήλαιο το Αγίου Αντωνίου στην Πατσό αποτελεί ένα ακόμα σπήλαιο με λατρευτικό χαρακτήρα μια και, όπως έχει αποδειχθεί από τις αρχαιολογικές έρευνες, αποτέλεσε σημαντικό κέντρο λατρείας από τα υστερομινωικά έως τα ρωμαϊκά χρόνια. Σύμφωνα με επιγραφική μαρτυρία στο σπήλαιο λατρευόταν ο Ερμής Κραναίος. Η εκκλησία που βρίσκεται στο σπήλαιο είναι αφιερωμένη στον Άγιο Αντώνιο, προστάτη των παιδιών. Το σπήλαιο είναι επισκέψιμο.

Πανίδα

falco-eleonorae

Στην παραθαλάσσια ζώνη και μάλιστα στις βραχώδεις ακτές φωλιάζει ο γνωστός Γλάρος καθώς και το Γεράκι (Falco Eleonorae) που έρχεται στην Κρήτη από την Αφρική κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ στις αμμώδεις παραλίες γεννά τα αυγά της η θαλάσσια χελώνα caretta – caretta.

Στην πεδινή ζώνη, δηλαδή στις πεδιάδες και τους χαμηλούς λόφους, συναντάει κανείς λαγούς, νυφίτσες, ασβούς, σκατζόχοιρους, αγροπόντικες (Apodeus sylvaticus-creticus), νυχτερίδες, και πουλιά, όπως σπουργίτια (Passer domesticus), καρδερίνες (Carduelis carduelis), χελιδόνια (Delichon urbica), κουρούνες (Corvus corone), σπίνους (Fringila coelembs) κ.α.

Τα ίδια είδη ζώων και πουλιών αλλά με μεγαλύτερη συχνότητα συναντά κανείς και στην ημιορεινή ζώνη, όπου υπάρχουν ακόμα ορισμένα είδη αρπακτικών πουλιών, όπως τα κοράκια (Corvus corax) και τα κοτσύφια (Turbus merula).

Ο παράδεισος όμως των αρπακτικών πουλιών, όπως ο γυπαετός (Gyapetus barbatus) και όλα τα προηγούμενα, είναι η ορεινή ζώνη. Εκεί ζει ακόμα το σπάνιο πλεον κρητικό αγριοκάτσικο (Capra aegagrus) και ο κρητικός αγριόγατος (Felix silvestris).

Χλωρίδα

thymus-capitatus

Υπολογίζεται ότι υπάρχουν γύρω στα 2000 είδη φυτών από τα οποία τα 160 είναι ενδημικά και φύονται αποκλειστικά και μόνο στο νησί.

Στην πεδινή ζώνη που φθάνει μέχρι το υψόμετρο των 300 μέτρων μπορεί να βρεί κανείς τους θάμνους της Μεσογειακής μακίας, όπως το Σχίνο (Pistacia lentiscus) και το Πουρνάρι (Quercus coccifera) καθώς και την Πικροδάφνη (Nerium oleander), τη Λιγαριά (Vitex agnus-castus), το Χαμομήλι (Chamomilla recutita), τη Μέντα (Mentha spicata), τη Μυρτιά (Myrtus communis), τα Ρείκια (Erica), τους Σταφυλίνακες (Daucus carota), τα Αγριοσέλινα (Smyrnium), τις Δενδρομολόχες (Alcea pallida cretica), την κοινή παπαρούνα (Papaver rhoeas), τη Λαδανιά (Cistus incanus-creticus) και τον Κρητικό Έβενο (Ebenus cretica).

Η ημιορεινή ζώνη φθάνει περίπου ως τα 800 μ. και περιλαμβάνει θάμνους όπως το Πουρνάρι (Quercus coccifera), το Σχίνο (Pistacia lentiscus), το Θυμάρι (Thymus capitatus), η Κουμαριά (Arbutus unedo), ο Αγγάραθος (Phlomis cretica), το Σφεντάμι (Acer sempervirens), η Βρυωνιά (Bryonia cretica), τα Σπάρτα (Spartium junceum), ο Στύρακας (Styrax officinalis)κ.α., αγριολούλουδα όπως το κρητικό Κυκλάμινο (Cyclamen creticum), την Ίριδα (Iris cretica), τη Δρακοντιά (Dracungulus), τη Μαχαιρίδα (Gladiolis italicus), την Τουλίπα (Tulipa orphanidea), τα Βολβολούλουδα (Muscari commosum), διάφορα είδη της κρητικής ορχιδέας και δέντρα όπως η Χαρουπιά (Ceratonia siliqua), και η Βελανιδιά (Quercus).

Η ζώνη που εκτείνεται από τα 800 έως τα 1800μ. είναι η ορεινή στην οποία ευδοκιμούν τα Πουρνάρια (Querus coccifera) και το Κρητικό Σφεντάμι (Acer sempervirens) καθώς και θάμνοι και αγριολούλουδα όπως οι κίτρινες Bιολέτες (Erysimum creticum), η Τουλίπα (Tulipa cretica), η Κρητική Αγριαψιθιά (Achillea cretica), οι Αγριομενεξέδες (Viola cretica), ο Κρόκος (Crocus Oreocreticus) κ.α.

Ιδιαίτερου ενδιαφέροντος χώροι για την πλούσια χλωρίδα τους είναι τα φαράγγια που αποτελούν πραγματικούς παράδεισους με αγριολούλουδα και θάμνους, πολλά από τα οποία μάλιστα είναι ενδημικά και σπάνια, καθώς εκεί η αγριάδα και το δυσπρόσιτο του περιβάλλοντος τα προστατεύουν από τον ανθρώπινο παράγοντα.

Ελιά

Ο νομός Ρεθύμνης είναι κατάφυτος από ελιές και η παραγωγή ελαιολάδου αποτελεί μια από τις βασικές ασχολίες των κατοίκων. Τα είδη που καλλιεργούνται είναι κυρίως χοντρολιές, κορωνέικες και λιγότερες τσουνάτες. Από τα δέντρα αυτά παράγεται εκλεκτής ποιότητος ελαιόλαδο καθώς και βρώσιμες ελιές εξαιρετικής ποιότητος. Ο περίφημος ελαιώνας της περιοχής Άδελε στο Δήμο Αρκαδίου, σε μια τεράστια πεδινή και ημιορεινή έκταση, θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους της Μεσογείου.
Τη μακροχρόνια και στενή σχέση της περιοχής αυτής αλλά και ολόκληρου του Ρεθύμνου και της Κρήτης με την ελιά και το λάδι αντανακλά η οργάνωση του Μουσείου της Ελιάς στα Καψαλιανά.

Πρόκειται για ένα οικισμό που αποτελούσε μετόχι της Ι. Μ. Αρκαδίου. Εκεί βρισκόταν ο ελαιόμυλος του μοναστηριού που μαζί με άλλα κτίσματα οικοδομήθηκε στο τέλος του 16ου και στις αρχές του 17ου αι. Ο οικισμός είναι διατηρητέος και σήμερα έχει αναστηλωθεί και συντηρηθεί σχεδόν εξολοκλήρου.